¿Tienes un blog o página web y quieres tener presencia en este blog?
Ponte en contacto y envíanos tu enlace a:
nabarlur@gmail.com

lunes, 3 de enero de 2011

Origen del nombre de Gallipienzo-Galipentzu

Gentilicio. Gallipienzano/a.

Significado. Dudoso.

Comentario lingüístico. Joan Corominas cree que el nombre es de origen celta y escribe lo siguiente defendiendo una etimología propuesta por Schmoll: «... quizá una KALLIPENDION, compuesto de KAL(L)IO- 'piedra' (Stokes-Bezz. 72, fr. caillou) y PEND- de QUEND- "fragmento" (arapendis en galo) importante por ser un nombre dado por celtas de P = QU; tal vez más bien KALIPENDION (con ll por etim. pop.) pues esGaripenzu en vasco (Campión, Zigor I, II, 1)». Patxi Salaberri recoge otras teorías sobre el nombre de Gallipienzo reunidas o ideadas por Massu Nitta. Así B. Vigón relaciona el nombre navarro con los asturianos Cruz de Pienzo, La Parea de Pienzo, Pico de Pienzo, todos de pendicem (pendius) "pendiente". Por su parte Massu propone que el origen del nombre estaría en las voces vascas pendiz `cuesta pendiente', pendoitz "cuesta pendiente" y phendaitz 'peña puntiaguda' además degara o garai 'alto' aunque tampoco rechaza la relación con las voces latinas pendius ycallis "sendero".
Julio Caro Baroja no está muy acertado al proponer un compuesto de gari 'trigo' ypentze 'pradera'.
El nombre vasco, conservado todavía por pastores aezkoanos y salacencos, esGalipentzu, y no Garipentzu. Este hecho permite suponer que el nombre antiguo tenía -L- y no -l-.

Documentación antigua. Galiipençu (1237, NEN); Galipenç, Galipenz (1191, 1193, 1197, s. XII-XV, 1139, 1147, NEN); Galipenço, Galipençu (1141, 1171, 1216, 1268, 1279, 1280, NEN); Galipenzo (1086, NEN); Gallipenz, Gallipenzo, Gallipenço, Gallipençum, Galylipenço, Guallipençum (1035?, 1161, 1185, 1171, 1191, 1193, 1207, NEN); Galipienço, Galipienzo (1084, 1193, 1193, 1201, NEN); Galipienço, Galipienzo Garsia O. de (1312, NEN); Gallipienço (1591, NEN); Gayllipienço, Gayllypienço (1366, NEN); Galliipinz, (1120, NEN).

(Mikel Belasko; 1999: pp. 209).

No hay comentarios: